Wat is gravelbiking?

Gravel biking is de laatste jaren een ontzettende trend geworden. Mocht je je stiekem nog steeds afvragen wat gravel biking nou precies is, of ben je nieuwsgierig naar gravel biking, lees dan hier wat je mist! De term ‘gravel’ beschrijft het rijden op een fiets met een wielrenstuur op onverharde wegen en paden, ergens tussen racefietsen en mountainbiken in. Gravel rijden kan alle soorten terrein omvatten, van echte gravel tot beboste singletrack en alles daar tussenin. Zoals je verderop zult lezen, is veelzijdigheid het sleutelwoord als het op gravel bikes aankomt, en dat geldt ook voor gravel rijden in het algemeen. Van gezellige sociale ritten tot afgelegen en veeleisende endurance races, evenementen tot toertochten op onverharde wegen, er is voor elk wat wils op gravel gebied.

Waar komt gravel biking vandaan?

Gravel is waarschijnlijk beter te begrijpen als een samensmelting van verschillende manieren van rijden. De trend lijkt te zijn overgewaaid uit de Verenigde Staten, waar lange, afgelegen stukken onverharde weg een brug vormden tussen wegwielrennen, mountainbiken en cyclocross. Op minder begane en drukke wegen kunnen fietsers volop genieten van verkennen en avontuur. Voor anderen is het ook een gelegenheid om een nieuwe discipline uit te proberen. Het variabele terrein biedt rijders een verschuiving van de gebruikelijke focus op snelheid van het wielrennen op de weg en biedt een adempauze van verkeer. Omdat mountainbiken de laatste decennia steeds extremer en gespecialiseerder is geworden, biedt gravel rijden een toegankelijk alternatief. Op een gravelbike kun je zo gemakkelijk nieuwe gebieden verkennen en genieten van paden die in mountainbike termen als tam worden gezien. Veel gravel rijders zijn begonnen op aangepaste cyclocross-, mountainbike- of toerfietsen, totdat de reguliere fietsindustrie de hausse opmerkte en specifieke gravel modellen begon te ontwikkelen. Hierdoor kreeg gravel als nieuwe wereldwijde discipline voet aan de grond. Ritten eindigden niet langer waar het asfalt eindigde, aangezien gravelbikes werden gebouwd om meer uitdagend terrein aan te kunnen.

Waar kun je gravel rijden?

De term 'gravel' kan in sommige delen van Europa een beetje misleidend zijn. Multi-terrain of adventure cycling zou het beter kunnen omschrijven, aangezien je eerder routes zult vinden die onverharde doubletracks, vloeiende singletracks, bosbrandwegen, kanaal jaagpaden, veldrandpaden en boerenwegen met stukken asfalt ertussen verbinden, in plaats van lange stukken ongerepte gravelwegen - afhankelijk van waar je rijdt, natuurlijk. Net als bij mountainbiken zullen het weer en de toestand van de paden bepalen waar je het beste kunt fietsen, waarbij je de beter drainerende gebieden het hele jaar door kunt gebruiken, terwijl je de drassige, modderige paden in de drogere zomermaanden links laat liggen. Voor leuke routes binnen Nederland, neem eens een kijkje op: https://gravelrides.cc/alle-routes/ 

Heb je een gravel bike nodig?

De geometrie, versnellingen en bandenspeling van gravel bikes zijn speciaal ontworpen om te voldoen aan de eisen van het off-road rijden. Hoewel het niet essentieel is dat je er een gebruikt om off-road te rijden, kunnen ze de rit wel veel comfortabeler en aangenamer maken. Verwacht van een gravelbike niet dat hij op het asfalt even snel reageert als een racefiets of dat hij even capabel is als een trail-mountainbike. Een gravelbike is een middenweg: hij stelt je in staat om te verkennen waar het asfalt ophoudt en zelfs om wat singletracks te proberen. Je kunt genieten van de efficiëntie van het rijden met valbeugels op de weg en tammere paden, terwijl je ook meer technische trails kunt nemen waarvan je niet zou durven dromen om ze te rijden op magere, slick banden. Veel rijders die beperkt zijn door ruimte of budget kiezen voor een gravelbike met twee wielsets: één voor gravelrijden en één voor de weg. Hier kun je gemakkelijk wisselen tussen banden voor on- en off-road gebruik, hoewel je er rekening mee moet houden dat de versnelling waarschijnlijk niet voor beide disciplines geoptimaliseerd zal zijn.

Is een gravelbike hetzelfde als een cyclocrossfiets?

Veel cyclocrossfietsen hebben een op wedstrijden gerichte geometrie en zien af van extra functies. Hoewel gravelbikes en cyclocrossfietsen veel gemeen hebben, zijn er toch enkele belangrijke verschillen als je beter kijkt. De beste cyclocrossfietsen zijn puur ontworpen met het oog op crosswedstrijden en worden beperkt door UCI-regels die een maximum van 33 mm banden en een stuurbreedte van 50 cm voorschrijven. De geometrie is race-gericht, met een hoge trapas, een agressievere zithouding en een scherp stuurgedrag voor scherpe bochten. Dit alles is goed voor een uurtje vermogen, maar zal niet het meest geschikt - of comfortabel - zijn voor gravelritten over langere afstanden. Toevoegingen zoals spatbordogen of bagagedragerbevestigingen vind je meestal niet, en vaak ook niet meer dan één bidonhouderbevestiging. Dus hoewel je een cyclocrossfiets voor gravelritten kunt gebruiken, zijn ze niet het meest geschikt voor deze taak. De beste gravelbikes hebben een veel grotere bandenspeling, een meer ontspannen en stabiele geometrie die geschikt is voor langere dagen in het zadel en ruwer terrein, en ook meer mogelijkheden om bagage te monteren.

Heb je een gravel bike nodig als je een hardtail mountainbike hebt?

Er is zeker niets mis met het rijden op hardtail mountainbikes, of zelfs een stijve MTB op grindpaden en trails, hoewel je waarschijnlijk het voordeel zult voelen van een speciale grindfiets als je van plan bent om veel van je ritten over te brengen naar ruwe wegen.De stijfheid van een typische gravelbike frameset gecombineerd met een drop-bar positie geeft je meer trapefficiëntie en aerodynamische efficiëntie op wegen en grindpaden, zelfs als dat betekent dat je wat comfort moet inleveren dat de verende voorvork van een hardtail biedt. Voor langere ritten en meerdaagse bikepacking tochten, zul je ook merken dat een drop-bar meer gevarieerde handposities biedt, wat gunstig kan zijn voor het minimaliseren van hand- en polsongemakken.

Waarom zijn banden zo belangrijk voor het rijden op gravel?

Een geschikte set gravelbanden kan het verschil maken tussen een geweldige rit of een totale nachtmerrie. Als het contactpunt tussen je fiets en het terrein dat je aandoet, moet je je bandentype, profiel, volume en spanning afstemmen op de paden en omstandigheden die je verwacht tegen te komen. Tubeless banden worden sterk aanbevolen voor off-roadrijden, omdat je in het terrein waarschijnlijk doornen en scherpe rotsen tegenkomt. Het is echter nog steeds mogelijk om een lek in je band te krijgen met een tubeless setup, dus de juiste bandenspanning is de key. De keuze van een band is cruciaal bij het rijden op gravel: denk aan het profiel, de breedte en het karkastype voor de omstandigheden die je waarschijnlijk zult tegenkomen. Bandbreedtes variëren van 32 mm tot meer dan 50 mm, hoewel de meest voorkomende bandbreedte rond de 40 mm ligt. Welke breedte je kiest, hangt af van de ruimte die je frame biedt voor je banden en van de bandenspanning die je wilt gebruiken. Met grotere banden kun je een lagere bandenspanning gebruiken, wat meer comfort biedt en je ook in staat stelt om technisch terrein met meer vertrouwen aan te pakken. Veel rijders met een beperkte bandenspanning kiezen voor 650b wielen en banden (27,5 inch equivalent), zodat ze bredere banden kunnen gebruiken zonder de frameset te veranderen. De omstandigheden op het parcours zijn het meest bepalend voor het profiel dat je moet gebruiken. Hier moet je je vereisten voor grip en snelheid in evenwicht brengen, niet alleen op basis van het terrein dat je te wachten staat, maar ook hoe het weer je rit zal beïnvloeden. Kies voor een agressiever, bobbelig profiel voor nattere, modderigere omstandigheden, of voor een gladder profiel voor droog hardpack. Veel merken bieden hun banden nu in meerdere behuizingen aan: lichtere, soepelere opties ontworpen voor wedstrijden en duurzamere, versterkte alternatieven voor alledaags rijden, technischer terrein en bikepacking.

Hoe zijn gravelbikes en -uitrusting geëvolueerd?

De afgelopen jaren is het aantal fietsen en de hoeveelheid speciaal ontworpen kit enorm toegenomen, parallel aan de groeiende populariteit van het gravelrijden. Shimano, SRAM en Campagnolo hebben allemaal gravelgroepsets op de markt gebracht met een groter versnellingsbereik dan de typische weggroepsets, en deze zijn gemeengoed geworden op veel gravelmodellen. Er zijn ook steeds meer elektrische gravelbikes verkrijgbaar, waardoor meer rijders verder en steiler kunnen gaan dan ooit tevoren. Uitlopende sturen zijn nu heel gewoon voor gravelbikes, voor meer stabiliteit op de drops, en sommige rijders kiezen voor veel bredere sturen dan je normaal op racefietsen ziet. Vering wordt steeds gebruikelijker op gravel bikes en maakt een breder scala aan trails en routes mogelijk. Er zijn een aantal merken die veringsystemen hebben geïntegreerd in stuurpennen en zadelpennen, met als doel de rijder te verlossen van ongemak veroorzaakt door ruwer terrein. Naast fietsen en onderdelen zijn ook gravel-specifieke kleding en schoenen populairder geworden. Gravelshirts zitten iets losser dan de aero shirts bedoeld voor wielrennen, maar niet zo los als je shirts die je bij mountainbiken zou gebruiken. Omdat hike-a-bike-secties schoenplaatjes van racefietsen in enkele minuten kunnen vernielen, zijn SPD-pedalen in MTB-stijl met twee bouten populair als gravelpedalen, of zelfs als vlakke pedalen voor bikepacking of meer technisch rijden. We zien ook dat steeds meer techniek uit de mountainbikewereld wordt geïmplementeerd naar gravelrijden, zoals bandeninserts. Deze lichtgewicht foam hoepels zijn compatibel met tubeless setups en helpen de velg te beschermen op meer technisch terrein, waardoor je lagere druk kunt rijden met een meer gecontroleerde vervorming van de band en minder risico op pinch flats.

Welke uitrusting heb je nodig om op gravel te rijden?

Zorg ervoor dat je al het gereedschap en alle reserveonderdelen bij je hebt die je nodig zou kunnen hebben, inclusief een kettingpons en snelkoppeling, tubeless reparatieset, bandenplakset en reservebanden, evenals een pomp met groot volume. Als je echt de wildernis in wilt, is het een goed idee om een reserve mech hanger, kabelbinders, tape en zelfs remblokken mee te nemen. Dit klinkt als een hoop gereedschap, en in combinatie met reserve lagen en voedsel, is het gemakkelijk te zien waarom bagage op de fiets zo populair is voor gravel rijden. Een framepakket, stuurrol of zadelpakket kan je helpen om je spullen veilig op te bergen zonder dat het de rit verstoort. Een beetje planning voordat je gaat rijden, met een route geladen op een fietscomputertje, smartwatch of je telefoon kan van onschatbare waarde zijn. Apps zoals Komoot zijn handig omdat ze op basis van de ervaringen van gebruikers suggesties doen voor de route, wat betekent dat je een rit kunt samenstellen rond de beste gravelsecties, beklimmingen en zelfs koffiestops. Het is ook de moeite waard om te vermelden dat, aangezien je waarschijnlijk verder van dorpen en steden reist als je off-road gaat, en omdat het tempo meestal lager ligt dan op de weg, je voldoende snacks en water moet meenemen voor je rit. Er is niets erger dan in het midden van nergens stil te vallen zonder een bevoorradingspunt in de wijde omtrek!

Wat is het verschil tussen gravel en bikepacking?

Bikepacking is een term die wordt gebruikt om meerdaagse fietstochten aan te duiden, en meestal voor off-road expedities. Deze kun je zelf uitstippelen, of volg een bestaande route. Bij bikepacking overnacht je ofwel buiten in een tent, bivvi of hangmat, ofwel in accommodatie zoals hostels, bunkhouses, hotels, berghutten of bothies. Voor meerdaagse tochten moet je niet alleen je fiets meenemen, maar ook veel meer materiaal, dat verpakt is in bikepacking tassen, of meer traditioneel in fietstassen. Je kunt je gravelbike gebruiken om te bikepacken, of zelfs een mountainbike of stevige tourer. Welke fiets het meest geschikt is, hangt af van het terrein langs de route en van je persoonlijke voorkeuren.

Welke verschillende vaardigheden heb je nodig om op gravel te rijden?

Als je een achtergrond hebt in wielrennen op de weg, kan beginnen op gravel een beetje ontmoedigend lijken. De manier waarop het terrein zich onder je beweegt kan erg abstract aanvoelen in vergelijking met de voorspelbaarheid van de weg, en er zijn een paar verschillende graveltechnieken die je na verloop van tijd zult leren. Wanneer je op losse gravel klimt, is het een goed idee om te blijven zitten in plaats van uit het zadel te klimmen, net zoals je bergop rijdt op een modderig cyclocross parcours. Zo blijft je gewicht boven het achterwiel en voorkom je dat het wegdraait. Bochten nemen op gravelwegen is ook anders dan op asfalt. Je moet de meest vloeiende lijn zoeken en brokkelig, los grind indien mogelijk vermijden. Als je de binnenbocht neemt, heb je meer speelruimte bij het uitkomen van de bocht, dus als er iets misgaat, heb je meer ruimte om je lijn te corrigeren dan wanneer je de bocht aan de buitenkant neemt. Als het terrein technischer wordt, wordt de lijnkeuze steeds belangrijker, net als bij mountainbiken. Voor een snelle rit zoek je de soepelste lijn, vermijd je grotere rotsen, wortels en lossere stukken. Blijf vooruit kijken naar wat er op je pad komt in plaats van je te concentreren op wat er voor je wiel ligt. Als je al wat mountainbiketalent hebt, kan dit element van het gravelrijden echt helpen.