Waar moet je op letten bij het kiezen van fietsbanden?

De banden van je fiets zijn zonder twijfel een van de belangrijkste onderdelen. Ze hebben invloed op je prestatie, het rijcomfort en de veiligheid. Een goedkope fiets met goede banden en de juiste bandenspanning rijdt soms beter dan een dure fiets met verkeerde banden. In dit artikel gaan we dieper in op banden voor de racefiets. Kenmerken van racebanden zijn het smalle profiel en een glad rijvlak. Die combinatie zorgt voor een lagere rolweerstand en dus betere prestatie op de fiets.

Bandbreedte

In de regel geldt hoe minder breed de fietsband, hoe minder de weerstand er met de grond is. Dus hoe sneller je gaat. De breedte van fietsbanden varieert van tussen de 19 tot 100 mm. Waarin de dunste banden voor baanwielrennen gebruikt worden. En de breedste banden voor het zware mountainbike werk. In de regel zijn er drie standaard bandbreedtes op de racefiets: 23, 25, of 28 mm. Een aantal jaar geleden was de 23 mm band het populairst. Afgelopen jaren werd de 25 mm als standaard racefiets band gezien. Inmiddels zien we een verschuiving naar de 28 mm band.

Dus hoe smaller de band, hoe sneller je gaat. Waarom wordt er dan tegenwoordig steeds vaker voor een iets bredere band gekozen? Dit is goed te verklaren. Door de komst van steeds lichtere maar ook stijvere materialen, zoals carbon, is de racefiets minder comfortabel geworden. De stalen frames van vroeger waren minder licht en snel, maar vingen wel goed trillingen op. De oplossing is het verbreden van de band. Zo groeit de band niet alleen in breedte maar ook in hoogte. De extra hoogte incasseert meer trillingen en oneffenheden in de grond. Die zo niet doorgegeven worden aan de wielrenner. Een bredere band zorgt dus voor meer comfort. Heb je een oudere racefiets? Dan zal je hier wellicht nog een 23 mm band voor moeten kopen.

TL;DR

• Drie standaardbreedtes bij wielrennen: 23, 25 en 28mm.
• Bandbreedte heeft invloed op de weerstand.
• Stijvere racefiets materialen zorgen voor minder comfort.
• Een bredere band biedt meer comfort.
• De moderne standaardbreedte is 25 of 28mm.

Weerstand van de fietsband

In het vorige stuk zagen we dat de breedte van de band invloed heeft op de weerstand. En hoe minder weerstand, hoe minder energie je nodig hebt om vooruit te komen. De weerstand van een band is een complex (natuurkundig) onderwerp. In dit artikel bespreken we: rolweerstand, luchtweerstand en wrijvingsweerstand.

Rolweerstand van een fietsband

Wat betekent rolweerstand precies? Dit is het verlies van energie tijdens het draaien van het wiel en de wrijving met een oppervlak. Ofwel de kracht die verloren gaat door het contact tussen de band en de grond. Hoe groter het oppervlak van de band dat de grond raakt, hoe meer energie het kost om vooruit te komen. De belangrijkste factoren die invloed hebben op de rolweerstand zijn: bandenspanning, bandbreedte en het profiel.

Bandenspanning

De bandenspanning bij fietsbanden is belangrijk vanwege een aantal redenen. Zoals je net las zorgt de juiste bandenspanning voor een lage rolweerstand. Je hebt dan minder energie nodig om dezelfde voortstuwing - snelheid - te bereiken. Pomp de band echter niet te hard op. Dan lever je in op comfort en is je rit minder fijn dan wanneer je met de juiste spanning rijdt. Een te harde band zorgt er daarnaast voor dat je sneller lek rijdt. Daarentegen zorgt een te lage bandenspanning voor een afname in snelheid. Ook slijt een te zachte band sneller. Zonde! Hoe hard moet je je fietsband dan oppompen? Een gemiddelde racefiets band heeft tussen de 6 en 8 bar nodig. 

Bandbreedte

Eerder in het artikel gingen we al dieper in op de breedte van de fietsband. Daar stelde we dat hoe breder de band is, hoe hoger de rolweerstand is. Dit is in principe correct, maar er is wel een kleine kanttekening. Een bredere band zorgt namelijk niet altijd voor een groter contactoppervlak met de grond. Een brede band is namelijk breed en kort, een smalle band smal en lang. Hoewel het contactoppervlak hetzelfde blijft, past in de brede band meer lucht.

Profiel

Het zal je vast zijn opgevallen. Wielrenners rijden met weinig profiel en mountainbikers met veel profiel op de banden. Hoe minder profiel de fietsband heeft, hoe lager de weerstand. Maar ook de grip. Een band met weinig profiel is dus gemaakt voor een (realtief) gladde ondergrond, zoals asfalt. Hoe meer profiel er op een band zit, des te beter gaat deze over ruw terrein. Mountainbikers rijden daarom met een flink profiel op de band, om zoveel mogelijk grip te houden op ruw terrein. Bij gravelbiking zit het bandenprofiel tussen dat van een racefiets en mountainbike in. Gravelbikers benaderen de snelheid van wielrenners met een dunne band. Maar willen tegelijkertijd wel meer grip. Het profiel van een gravelbike band is daarom grover dan bij een racefiets.

Luchtweerstand van een wielrenner

Er is een linear verband tussen rolweerstand en snelheid. Maar een exponentieel verband tussen luchtweerstand en snelheid! Zodra je je rolweerstand op orde hebt, is het dus ontzettend belangrijk om op je luchtweerstand te letten. Veel fietsers claimen dat het verminderen van luchtweerstand pas zin heeft bij hogere snelheden (+40 km p/u). Omdat luchtweerstand exponentieel groeit zit hier ook een kern van waarheid in. Verhoog je de snelheid namelijk van 20 km p/u naar 40 km p/u, dan is de luchtweerstand niet twee maar acht keer zo groot. Toch loont het ook bij lagere snelheden al om aan je aerodynamica te werken. De volgende factoren hebben de meeste invloed op je aerodynamica: fiets, outfit en houding. Een [aerodynamische outfit] zal je bijvoorbeeld helpen om energie te besparen.

Wrijvingsweerstand van een fietsband

De wrijvingsweerstand omvat de draaiende delen van een fiets die weerstand veroorzaken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de fietsketting, de derailleur en de tandwielen. Als je met een hoge kwaliteit materiaal rijd, dan is de wrijvingsweerstand vaak van ondergeschikt belang. Ook de draaiende delen van een fiets, bijvoorbeeld voor de aandrijving (ketting) veroorzaken weerstand. Maar deze wrijvingsweerstand is van ondergeschikte betekenis in de totale weerstand tijdens het fietsen.

TL;DR

• Belangrijkste factoren van invloed op de rolweerstand zijn: bandenspanning, bandbreedte en het profiel van de fietsband.
• Een te hoge bandenspanning (fietsband is te hard) verlaagt het comfort op de fiets. Ook rijdt de band sneller lek.
• Een te lage bandenspanning (fietsband is te zacht) zorgt ervoor dat je harder moet trappen om vooruit te komen. Daarnaast slijt de fietsband veel sneller.
• Hoe minder profiel de fietsband heeft, hoe minder weerstand er is. Maar ook minder grip op de weg.
• Verminderen van de luchtweerstand heeft altijd zin. Ook bij lage snelheden.
• Wrijvingsweerstand is van ondergeschikt belang op de totale weerstand.

Bestendigheid tegen lekrijden

Lekke banden zijn altijd balen. Gelukkig heb je veel invloed op de frequentie waarmee jij lek rijdt. De materiaalkeuze is van invloed maar ook je rijgedrag en de mate waarin je je banden controleert.

Bandenspanning

De bandenspanning is één van de belangrijkste onderdelen. Niet alleen heeft dit veel invloed op je prestatie en weerstand ook helpt de juiste spanning van de fietsband lekrijden te voorkomen. Als de druk te laag is hebben steentjes gemakkelijk de kans om tussen de velg en de band te kruipen. Ook zorgt een te lage bandenspanning ervoor dat het rubber sneller slijt en vatbaarder wordt voor scherpe objecten. Als de bandenspanning te hoog is heeft de band behoefte aan een glad oppervlak. Het is daarom beter om op routes met veel oneffenheden, zoals steentjes, kuiltjes en hobbeltjes, de bandenspanning iets te verlagen.

Kwaliteit van de fietsbanden

Een goede fietsband is voorzien van een anti-lek laag. Speciaal ontworpen racefietsbanden, mountainbikebanden of gravelbikebanden van een goed merk zijn voorzien van de juiste hoeveelheid anti-lek. Daarnaast zit er vaak een markering op de fietsband die aangeeft of de band aan vervanging toe is. Dit zijn twee kleine gaatjes die op een paar centimeter van elkaar zitten. Wanneer beide gaatjes versleten zijn, is de band aan vervanging toe.

Controleer de fietsband en velg regelmatig

Wellicht een van de belangrijkste manieren om lekrijden te voorkomen: controle! Controleer je buitenband, binnenband en de velg regelmatig. Een versleten velg kan er namelijk voor zorgen dat je vaak lek rijd. En een oude binnenband heeft een grotere kans lek te gaan.

TL;DR

• De juiste bandenspanning voorkomt lekrijden.
• De kwaliteit van de fietsbanden is van grote invloed op de mate waarin je lek rijdt.
• Controleer de binnenband, buitenband en velg vaak.

Lees je graag meer artikelen over wielrennen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang de beste blogs!